Alles wat je moet weten over Vlierbessensiroop

Vlierbessensiroop is een eeuwenoud middel dat de laatste jaren steeds meer in populariteit is toegenomen. Niet alleen vanwege de heerlijke smaak, maar ook vanwege de vele gezondheidsvoordelen. In dit artikel duiken we dieper in de wereld van vlierbessen, hoe je zelf vlierbessensiroop kunt maken en waarvoor het allemaal goed is. Daarnaast bespreken we hoe deze bijzondere plant door de geschiedenis heen werd gebruikt in verschillende culturen.

 

 

Wat is vlierbessensiroop?

Vlierbessensiroop wordt gemaakt van de bessen van de vlierboom (Sambucus nigra). Deze bessen, die in de late zomer of vroege herfst (september - november) aan de struiken hangen, zijn klein, zwart-paars en zitten boordevol voedingsstoffen. Ze staan bekend om hun hoge gehalte aan antioxidanten, vitamines (vooral vitamine C) en andere gezondheidsbevorderende stoffen.

 De siroop wordt traditioneel gebruikt als natuurlijke remedie tegen verkoudheid en griep. Het wordt vaak gemengd met water of toegevoegd aan thee voor een gezonde boost.

 

De historische betekenis en gebruik van de vlier

De vlierboom speelt al duizenden jaren een belangrijke rol in verschillende culturen, niet alleen vanwege zijn medicinale eigenschappen, maar ook door zijn symbolische betekenis.

 

Germaanse en Keltische culturen

In Germaanse en Keltische tradities werd de vlierboom beschouwd als een heilige plant. Hij werd vaak geassocieerd met magie, bescherming en genezing. Volgens de folklore woonde de godin Hylde-Moer (of Hulda), een beschermende moederfiguur, in de vlierboom. Het was gebruikelijk om de boom te eren en nooit zomaar om te hakken, omdat men geloofde dat dit ongeluk zou brengen.

Keltische druïden gebruikten verschillende delen van de vlier in rituelen en geneeskunde. De bessen en bloemen werden verwerkt tot drankjes en zalven om ziekten te genezen en de geest te reinigen.

 

De klassieke oudheid

In de Griekse en Romeinse tijd werd de vlierboom ook gewaardeerd om zijn geneeskrachtige eigenschappen. De Griekse arts Hippocrates, vaak de “vader van de geneeskunde” genoemd, verwees naar de vlier als een “medicijnkast op zichzelf.” De bessen en bloemen werden gebruikt als vochtafdrijvend en slijmoplossend middel, maar ook ingezet tegen ontstekingen, koorts en huidproblemen. 

 

Middeleeuwse volksgeneeskunde

Tijdens de middeleeuwen in Europa was de vlier een van de belangrijkste planten in de volksgeneeskunde. Geneeskundigen gebruikten siropen en tincturen van vlierbessen om infecties te bestrijden en koorts te verlagen. De bloemen werden ingezet tegen verkoudheid en bronchitis, terwijl de bladeren dienden om wonden, kneuzingen en verzwikkingen te verzorgen.

 

Noord-Amerikaanse tradities

Inheemse Amerikaanse stammen zoals de Cherokee en de Iroquois gebruikten vlierbessen en bloemen in hun kruidenmedicijn. Ze maakten thee van de bloemen om koorts te verlagen en zweren te behandelen. De bessen werden geconsumeerd voor de algemene gezondheid en als bescherming tegen seizoensziekten.

 

De gezondheidsvoordelen van vlierbessensiroop

Vlierbessensiroop wordt vaak geprezen om zijn ondersteunende werking op het immuunsysteem. Hier zijn enkele van de belangrijkste voordelen:

1. Immuunversterkend

De antioxidanten in vlierbessen, zoals flavonoïden, helpen om schadelijke vrije radicalen in het lichaam te bestrijden en het immuunsysteem te versterken.

2. Verkoudheid en griep bestrijden

Onderzoek heeft aangetoond dat vlierbessensiroop in 90% der gevallen de duur van griepachtige symptomen met de helft kan verkorten. De antivirale eigenschappen helpen virussen te bestrijden en verminderen koorts en begeleidende verschijnselen in het lichaam.

3. Rijk aan voedingsstoffen

Vlierbessen bevatten veel vitamine C, vitamine A ,B1,B2,B3,B6 Deze voedingsstoffen ondersteunen niet alleen het immuunsysteem, maar dragen ook bij aan een gezonde huid, ogen en algemene vitaliteit.

4. Mild vochtafdrijvend en bloedzuiverend

Naast de antivirale werking kunnen de bessen door hun vochtafdrijvend werking ook helpen bij reumatische aandoeningen en jicht.

 

Waar moet je op letten?

Hoewel vlierbessen en hun siroop over het algemeen veilig zijn, zijn er een paar dingen om rekening mee te houden:

•  Eet nooit rauwe vlierbessen, omdat deze in onrijpe vorm toxines bevatten (cyanogens kleurstoffen als sambunigine, sambucyanine) die maagklachten, misselijkheid, braken en diarree kunnen veroorzaken. Eens de bessen verwarmd zijn geweest is er geen gevaar meer.
•  Als je medicijnen gebruikt of zwanger bent, raadpleeg dan eerst een arts voordat je vlierbessensiroop consumeert.
• De bladeren en de bast gaat men enkel uitwendig gebruiken, als verzachtend en wondhelend middel.

 

Hoe gebruik je vlierbessensiroop?

Vlierbessensiroop is ontzettend veelzijdig! Hier zijn enkele manieren om ervan te genieten:

• Als drankje: Meng een eetlepel siroop met warm water voor een verwarmende drank.

• In desserts: Voeg het toe aan yoghurt, ijs of taart voor een zoete twist.

• Preventief: Neem dagelijks een theelepel in de herfst en winter om je weerstand te ondersteunen.

• Bij verkoudheid: Verhoog de dosering naar vier keer per dag een eetlepel om sneller te herstellen. Voor kinderen neem je de helft van een volwassen dosis.

 

Zelf vlierbessensiroop maken

Het maken van je eigen vlierbessensiroop is verrassend eenvoudig. Dit is mijn persoonlijk recept , geniet van deze gezonde, huisgemaakte siroop:

Ingrediënten:

• 160 gram verse vlierbessen (gebruik alleen volledig rijpe paars/zwarte bessen, groene en rode bessen zijn giftig) of 80g gedroogde bessen

• 1 liter water

• 200-300 gram rauwe honing (naar eigen smaak, hoe meer honing hoe langer je de siroop kan bewaren)

• 1 kaneelstokje 

• 1 soeplepel kruidnagels

. 10g gedroogde gember

. 10g gedroogde vlierbloesem 

. 10g gedroogde Echinacea of ander immuun stimuleert kruid.

 

Bereiding:

1. Was de rauwe vlierbessen grondig en verwijder eventuele takjes of bladeren.

2. Doe de ingrediënten in een pan samen met het water en laat dit 15 minuten trekken, breng daarna het geheel aan de kook. Laat dit 20-30 minuten op een zacht vuurtje zachtjes pruttelen.

3. Giet het mengsel door een fijne zeef of kaasdoek om de bessen te scheiden van het sap.

4. Voeg de honing pas toe aan het sap wanneer deze op kamertemperatuur is afgekoeld en roer totdat alles is opgelost.

5. Giet de siroop vervolgens in gesteriliseerde flessen of potten.

6. Bewaar de siroop in de koelkast. ( kan tot 6 maanden bewaard worden in de koelkast )

Conclusie

De vlierboom heeft door de eeuwen heen bewezen een veelzijdige en waardevolle plant te zijn. Van magische rituelen in de oudheid tot een krachtige natuurlijke remedie vandaag de dag: vlierbessensiroop blijft een geliefd en nuttig product die zelf gemakkelijk te maken is en waaraan je zelf je eigen variatie van kan maken.

 Met een rijke geschiedenis, talloze gezondheidsvoordelen en een heerlijke smaak is het een fantastische toevoeging aan je dagelijkse routine. Heb jij al ervaring met vlierbessensiroop? Deel je tips en recepten in de reacties!